Opeens doen verzekeraars, in het bijzonder de ASR / AEGON, voorstellen om te komen tot schikkingen met het doel de geschillen met betrekking tot ‘beleggingsverzekeringen’ met consumenten voor eens en altijd op te lossen.
Men denkt het boek te kunnen sluiten. De eigen kantoren voorziet men van grote ramen, men bouwt ‘Glazen Huizen’ en men verkondigt transparantie.
Is de woekerpolisaffaire daarmee echt voorbij? Misschien wel niet! Als men in werkelijkheid kan blijven spreken (en doen) van ‘indirecte transparantie’ dan blijft de boel verduistert in ‘zwart licht’. Mensen willen door de bomen het bos kunnen en blijven zien. Het lijdt geen twijfel dat er nog veel dossiers zullen blijven liggen en dat polishouders vragen zullen hebben wat het allemaal betekent voor hun persoonlijke situatie. Voor deze polishouders is er het ‘Zwart Licht Loket’, voor meer licht in de duisternis. Voor antwoorden op vragen die ‘niet zomaar even kunnen worden weggeschikt’ alsof de vragen er niet zijn. Alsof mensen niet zelf kunnen nadenken.
Geschiedenis
De zogenaamde ‘woekerpolisaffaire’ kent inmiddels een jarenlange geschiedenis.
De woekerpolis als een product van zo wordt wel gezegd ‘het grootste financiële schandaal in Nederland aller tijden’. Het gaat dan om beleggingsverzekeringen met een buitengewoon ingewikkelde structuur met navenant buitengewoon ingewikkelde juridische kaders. Bijvoorbeeld als u een gebrek van het product wil aantonen en uw schade wil verhalen. Er worden, nog steeds, jarenlange gerechtelijke procedures over dergelijke schadeclaims gevoerd.
De rechter
Zo deed op 11 februari 2022 de Hoge Raad een uitspraak op prejudiciële vragen. Die werden vervolgt met uitspraken van het Gerechtshof Den Haag inzake procedures tegen de Nationale-Nederlanden en de AEGON op 26 september 2023. Deze laatste twee uitspraken kennen voor de consumenten nog veel gunstig lijkende open einden en de betreffende verzekeraars besloten in cassatie te gaan. Vertegenwoordigers van consumenten spraken over een ‘grote overwinning’ en bleven van mening dat er voor miljarden aan schade vergoed zal gaan worden als de rechters uiteindelijk hun definitieve uitspraken zullen hebben gedaan. Al met al, ook procedureel vanwege het karakter van collectieve procedures, een nog bijzonder juridisch ingewikkelde en langdurig vervolg te gaan.
Deal?
Op 29 november 2023 berichtte de verzekeraar ASR (daarmee tevens de AEGON) dat men het dossier beleggingsverzekeringen ging sluiten op basis van een bereikt akkoord met de belangenorganisaties Consumentenclaim, Woekerpolis.nl, Woekerpolisproces, Wakkerpolis en de Consumentenbond. Blijkbaar voor de verzekeraars een hele goede deal, direct waren beleggers er in ieder geval heel blij mee, de aandelen van de verzekeraars stegen prompt aanzienlijk in waarde.
90%
Om de regeling te laten effectueren is er de voorwaarde dat van de aangesloten leden bij de consumentenorganisaties voor ten minste 90% akkoord gaan met het aan hen uit te brengen individuele voorstel dat zal worden gedaan.
Zwart Licht Loket
Deze consumenten zullen met veel vragen zitten. Om hen daarbij te helpen opent
René Graafsma het ‘Zwart Licht Loket’ om, als men dat wil, de mensen bij hun vragen te helpen en indien gewenst hun persoonlijke situatie te beoordelen. Middels de nieuwsbrief
de ‘Telegraafsma’ zullen mensen die zich melden bij het ‘Zwart Licht Loket’ op de hoogte gehouden worden van de ontwikkelingen, de mogelijke vragen en de gevonden antwoorden.
Schrijnende gevallen en adviseurs
Zo is er bijvoorbeeld een aanvullende regeling voor zogenaamde ‘schrijnende gevallen’, ook voor niet-leden van de consumentenorganisaties. Mensen zullen willen weten of men voor deze aanvullende regeling in aanmerking komt. Daarbij komt ook dat er een noodzakelijk belangrijke rol is voor de betrokken adviseurs (als ook accountants, juristen, advocaten, enzovoort). Zij hebben de bijbehorende zorgplicht om de processen goed te begeleiden. In de afgelopen rechtsgang van de beleggingsverzekeringen tot nu toe heeft het flankerend beleid zich voor de adviseurs, als nieuw juridisch toetsingskader met terugwerkende kracht, tot die verantwoordelijkheid in ieder geval nog wel ontwikkeld. Daarom zullen er bij het ‘Zwart Licht Loket’ ook ter zake van belang zijnde opleidingen en trainingen voor de verschillende doelgroepen worden aangeboden.
Hebben we nu transparantie na de voorgestelde schikkingen?
Een vraag is nu of met dergelijke regelingen zoals die nu worden besproken, maar nog geen feit zijn, de woekerpolisaffaire voorbij is? Wel als men de huidige berichten ziet en ook bij monde van iemand die er echt wel verstand van heeft, de heer Arnoud Boot met zijn publicaties vanaf het begin (1995) en 18 jaar later (2013, ….). Maar dan alleen omdat de belanghebbenden ‘uitgestorven zouden zijn’, ……..??
Tegenmacht
Rechtvaardigheid is geen vanzelfsprekend begrip. Helemaal niet als er sprake is van machtsongelijkheid. Zoals tussen banken, pensioenfondsen, verzekeraars en de consument. Geld is macht, zo eenvoudig is het. Maar toch, als er maar voldoende éénlingen zich verenigen kan er tegenmacht ontstaan.
Woekeren
Als een probleem niet echt wordt opgelost dan gaat het woekeren. En blijft het woekeren.
De systemen worden er mee vergiftigd en uiteindelijk wordt het hart en de ziel van de mensen geraakt. Een inmiddels traditioneel voorbeeld daarvan is dus de woekerpolis.
De beleggingsverzekering als een op zich prachtig product maar toch met allemaal verborgen gebreken die in een wereld van door de overheid en toezichthouders ondanks alles toch toegelaten-niet-transparantie kon floreren. Je zag en ziet het niet in het zwarte licht. Tot dat toch de wal het schip keerde en er scheuren kwamen in het beeld van deze woekerpolissen, inmiddels dus al jaren geleden en nog steeds niet echt opgelost.
Recht spreken
Er werden organisaties opgericht om voor de belangen van de consumenten op te komen. Tot op de dag van vandaag zijn deze nog steeds actief. Een belangrijke factor daarbij is het tempo waarmee rechtsprekende instanties uitspraken kunnen en willen doen. De tijd werkt in het voordeel van de verzekeraars. De verzekeraars maken er dan ook gebruik van om met dure, ellelange en uiterst ingewikkelde procedures ‘het sterven van de patiënt’ af te wachten. Zoals gezegd: de heer Arnoud Boot (hier te horen) is al lange tijd van mening dat de woekerpolisaffaire niet opgelost gaat worden maar zal uitsterven.
Verschillen
Toch zijn er verschillen in de wijze waarop verzekeraars met de woekerpolissen en de klanten in hun bestand omgaan. De ene verzekeraar komt een klager anders tegemoet dan de andere verzekeraar. De eerste gaat echt in gesprek en treft een echte schikking. De tweede ontkent het bestaan van de hele problematiek en gebruikt elke juridische mogelijkheid om maar elke vorm van transparantie te vermijden. Om zoveel mogelijk ondoordringbaar zwart licht te laten schijnen. De klant uitputten en bij een teken van zwakte toeslaan of verder ongehinderd nalaten.
ASR
Van de laatste categorie is de ASR nog steeds een voorbeeld. (Nadrukkelijk: een voorbeeld!) ondanks dat men nu met voorstellen komt. Als metafoor: het kantoorgebouw van de ASR is een paar jaar geleden van voor naar achter, van boven tot onder voorzien van glas. Een ware doorzonwoning, een ‘Glazen Huis’. Maar waait er echt een nieuwe wind? Hoe is de ventilatie? Is er ook in de werkzaamheden en het doen en laten echt iets veranderd? Weet men inmiddels dat men moet afzien van de zogenaamde ‘indirecte transparantie’ (met al dat glas, aan de gesloten voordeur)? Dat men zich niet meer per definitie onaantastbaar kan voelen binnen bij de warme haard en de bescherming van de gesloten achterdeur: de ‘toezichtsvertrouwelijkheid’?
Civiel recht versus strafrecht en bestuursrecht
Vaak hoor je dus zeggen dat de woekerpolisaffaire wel achter de rug is: “het is een achterhoede gevecht”. Maar dat is een kwestie van perspectief. “Een kat in de zak blijft een kat in de zak”. De procedures die belangenbehartigers van de consument zijn aangegaan zijn voornamelijk van civiel rechtelijke aard. Met mede een substantiële financiële bijdrage (van vijf cijfers) van de Nationale-Nederlanden is een juridisch vooronderzoek gedaan naar de gebreken in het handelen van verzekeraars op strafrechtelijk gebied. En naar het ‘niet-optreden’ van verantwoordelijke partijen op bestuursrechtelijk gebied.
Uitgestorven?
De vraag dus andermaal: ‘is de woekerpolisaffaire uitgestorven?’. Dat zal toch anders kunnen zijn dan de verzekeraars en vergelijkbare belangenbehartigers willen denken. De mensen die nu een schikkingsvoorstel gaan krijgen leven nog en zullen toch ook wel willen weten of hen recht is gedaan. Een levend mens kan nog steeds zelf rekenen. Een levend mens kan nog steeds bepalen hoe hij of zij zelf wil denken zonder dat er door een ander bepaalt wordt wat hij of zij moet denken. Een levend mens kan zelf beslissen en zelf voor de rechtvaardigheid als kernwaarde opkomen.
Pensioenen
Daarbij komt ook: we staan nu voor een fundamentele wijziging van de wetgeving op pensioengebied. Wederom zijn er meerdere organisaties actief geworden om zich, ten behoeve van de pensioengerechtigden, tegen de voorgestelde veranderingen te verzetten.
Het uitgangspunt is de wet uiteraard. Men legt de, meestal collectieve, zaken voornamelijk aan de civiele rechter voor. Ook bij de pensioenen schijnt het zwarte licht. De ervaringen met de woekerpolissen gaan de gebreken van de pensioenen mede aan het licht brengen. Rechters gaan uiteindelijk zeker hun werk doen, linksom of rechtsom er is geen ontkomen aan, in een zo zeer door ons allen gekoesterde rechtsstaat. De echte woekerzaken gaan nu beginnen!
Het vervolg
Op basis van het genoemde door de Nationale-Nederlanden mogelijk gemaakte vooronderzoek verschuift de noodzaak van de juridische beoordeling van het civielrechtelijke naar het strafrechtelijke en bestuursrechtelijke perspectief door ter zake procedures op te starten, de volgende fase. Daar is wel extra hulp bij nodig om in de juridische bijstand te kunnen voorzien. (Sorry, …..).
We gaan van de achterhoede naar de voorhoede, gezamenlijk, met jouw hulp.
Telegraafsma
De verschillende publicaties zullen in de tijd over meerdere weken / maanden worden gespreid om het proces optimaal interactief vorm te geven. Alle feiten en ervaringen zullen worden beschreven in het boek ‘Zwart Licht’ dat daarmee ter definitieve publicatie kan worden afgerond.
N.B.
Uit en in principe verricht René Graafsma zijn werkzaamheden voor het ‘Zwart Licht Project’ onbezoldigd. Mensen die zich melden wordt wel gevraagd een bijdrage te doen aan ‘Zwart Licht’. De bijdragen zijn (zeer) nodig om het project mogelijk te maken. Op alle budgetten kosten, inkomsten en uitgaven is toezicht en zullen periodiek controleerbare specificaties worden gepubliceerd.
N.B.2.
Uiteraard is iedereen welkom om van de details kennis te nemen en zelf een oordeel te vormen: 06-48462230.
